فهرست مطالب

زوائد پوستی: علت و بیماری‌ها

زوائد پوستی از موارد بسیار شایع بوده و در اغلب اوقات بی‌ضرر هستند. این برجستگی‌ها می‌توانند ناشی از عوارض متعددی باشند، از جمله:

  • عفونت
  • واکنش‌های آلرژیک
  • اختلال پوستی
  • سرطان پوست

شکل ظاهری و تعداد زوائد برجسته پوست می‌تواند بسته به علت آن متفاوت باشد. آنها ممکن است همرنگ پوست و یا به رنگ‌های مختلف، خارش‌دار یا بدون خارش، بزرگ یا کوچک باشند. برخی از آنها می‌تواند سفت باشد، در حالی که برخی دیگر نرم و متحرک است. اکثر زوائد برجسته پوست نیازی به درمان ندارند. با این حال، اگر باعث درد و ناراحتی شما می‌شوند، یا در صورت نگرانی در مورد هر گونه تغییرشکل آنها و یا وضعیت کلی پوست خود باید به پزشک مراجعه کنید.

دلایل و انواع زوائد برجسته پوست


بسیاری از عوارض می‌تواند باعث ظهور زوائد پوست شود. شایع‌ترین این عوارض، بی‌ضرر هستند و نیازی به درمان پزشکی نیاز ندارند، مگر اینکه موجب درد و ناراحتی شما شوند. برخی از دلایل احتمالی زوائد پوستی عبارتند از:

  • آکنه– طبق آمار آکادمی درماتولوژی آمریکا، آکنه شایع‌ترین بیماری پوستی در ایالات متحده است. آکنه، زوائد برجسته پوست است که می‌تواند بسیار کوچک و بدون درد یا بزرگ و دردناک باشد. این برجستگی‌ها معمولاً با قرمزی و تورم همراه است.
  • اگزمای آلرژیک- اگزما یک واکنش آلرژیک پوستی است که موجب خارش و بثورات پوستی قرمز می‌شود. این بثورات، برجستگی‌های قرمزی هستند که با تراوش چرک، تخلیه، یا پوسته‌ریزی همراهند.
  • آنژیوم– از زوائد شایع پوست هستند که در بسیاری از مناطق بدن ایجاد می‌شوند. زمانی که رگ‌های خونی منقبض می‌شود، برجستگی‌هایی به رنگ قرمز روشن در زیر یا بر روی پوست ایجاد می‌شود.
  • کورک – فولیکول‌های عفونی مو هستند که ظاهری قرمز رنگ و برجسته بر روی پوست دارند. این زوائد می‌توانند دردناک باشند، اما در نهایت با ترکیدن و تخلیه مایع درونی، محو خواهند شد.
  • تبخال (زخم‌ سرد)- برجستگی‌های قرمز و پر از مایع هستند که در اطراف دهان و یا مناطق دیگر صورت تشکیل می‌‌شوند. این زوائد توسط یک ویروس شایع به نام هرپس سیمپلکس ایجاد می‌شوند.
  • میخچه یا پینه- مناطق ضخیم و زمخت پوست هستند که اغلب در پا و دست ایجاد می‌شوند.
  • کیست- این زوائد پوستی حاوی مایع، هوا و یا مواد دیگر هستند که در زیر پوست در هر قسمتی از بدن ایجاد می‌شوند. ظاهر آنها مانند یک توپ کوچک است و معمولاً کمی متحرک هستند.
  • نیش و گزش حشرات- محل نیش حشرات اغلب با خارش و تورم همراه است و ممکن است موجب درد مزمن شود.
  • کلوئید- این ضایعات پوستی نرم و برجسته در اطراف زخم و اسکار تشکیل شده و اغلب در قفسه سینه، شانه‌ و گونه‌ها یافت می‌شوند.
  • کراتوزیس پیلاریس– یک بیماری پوستی است که مشخصه آن رشد بیش از حد یک پروتئین به نام کراتین است. این امر باعث بروز برجستگی‌های کوچکی در اطراف فولیکول‌های مو می‌شود.
  • لیپوما– مجموعه‌ای از بافت‌های چربی زیر پوست بوده که اغلب بدون درد هستند و معمولاً در گردن، پشت یا شانه‌ها تشکیل می‌شوند.
  • مول- زوائد صاف یا برجسته‌ای که معمولاً خوش خیم هستند و همرنگ پوست و یا قهوه‌ای تیره می‌باشند.
  • زگیل آبکی– یک برجستگی‌ گوشتی و دارای گودی در مرکز است که اغلب در تمام قسمت‌های بدن تشکیل می‌شود. این ضایعات پوستی در اثر تماس با پوست فرد مبتلا به وجود می‌آیند.
  • پسوریازیس- یک بیماری پوستی است که باعث لکه‌های پوسته‌پوسته، خارش‌دار و قرمز بر روی پوست می‌شود. این عارضه می‌تواند هر منطقه از بدن را مبتلا سازد.
  • کراتوزسبورئیک- لکه‌های دایره‌ شکل و زمخت در سطح پوست هستند که می‌توانند در بسیاری از مناطق بدن، از جمله قفسه سینه، شانه‌ها و کمر ظاهر شوند. این ضایعات ممکن است همرنگ پوست، قهوه‌ای و یا سیاه باشند.
  • تگ‌های پوستی- این زوائد، فلپ‌های گوشتی و کوچک پوست هستند که معمولاً در گردن یا زیر بغل رشد می‌کنند. آن‌ها ممکن است همرنگ پوست یا کمی تیره‌تر باشند.
  • زگیل‌ – برجستگی‌های زمخت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند که طور معمول بر روی دست و پا ایجاد می‌شوند. آن‌ها ممکن است همرنگ پوست، صورتی، یا کمی مایل به قهوه‌ای باشند.

به میزان کمتر، زوائد برجسته پوست توسط عوارض جدی‌تری ایجاد می‌شود که نیاز به درمان دارند. عفونت‌های باکتریایی و ویروسی خاصی موجب ضایعات پوستی می‌شوند که در صورت عدم تشخیص و درمان، بدتر خواهند شد. این عوارض جدی عبارتند از:

  • آبله مرغان- ویروس شایع دوران کودکی است که موجب جوش‌های قرمز و خارش‌داری در سراسر بدن می‌شوند.
  • تبخال تناسلی– یک عفونت‌ مقاربتی (STI) است که باعث درد، جوش‌های پر از مایع در ناحیه تناسلی می‌شود.
  • زگیل تناسلی- یک عفونت انتقالی از راه جنسی (STI) است که منشاء آن گونه‌های خاصی از HPV است و موجب زگیل دردناک یا خارش دار در اندام تناسلی می‌شود.
  • عفونت MRSA(استافیلوکوک مقاوم به متی سیلین)- این بیماری ناشی از باکتری استاف است که معمولاً بر روی پوست زندگی می‌کند و باعث برجستگی‌های متورم، دردناک (دارای یک مرکز سفید) می‌شود.
  • گال (جرب)– یک عفونت مسری پوستی است که توسط کرم کوچکی به نام جرب ایجاد می‌شود و دانه‌های جوش‌مانند و خارش‌دار تولید می‌کند.
  • تب مخملک– ناشی از باکتری استرپتوکوک گروه A است که باعث جوش‌های خارش‌دار به رنگ قرمز روشن بر روی بدن می‌شود.
  • سیفلیس– یک عفونت مقاربتی ناشی از باکتری ترپونما پالیدوم است که باعث تشکیل زخم‌های کوچک و بدون درد در اندام‌های جنسی، راست روده، یا داخل دهان می‌شود.

انواع دیگر برجستگی‌های پوست می‌تواند با سرطان پوست ایجاد شود. انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد که نیاز به مدیریت پزشکی و درمان دارند:

  • اکتینیک کراتوز– یک بیماری پوستی پیش سرطانی است که مشخصه آن، لکه‌های پوسته‌پوسته و لایه‌مانند در نواحی پوست است که در معرض نور آفتاب قرار دارند. (مانند دستها، بازوها، یا صورت ). این لکه‌ها معمولاً قهوه‌ای، خاکستری یا صورتی هستند. قسمت آسیب دیده پوست ممکن است دارای خارش یا سوزش باشد.
  • کارسینوم سلول بازال– نوعی از سرطان است که لایه سطحی پوست را مبتلا می‌سازد. این عارضه برآمدگی دردناکی تولید می‌کند که در مراحل اولیه با خونریزی همراه است. ضایعات پوستی ناشی از آن در معرض نور آفتاب ظاهر می‌شود و ممکن است بی‌رنگ، براق و یا مانند اسکار باشد.
  • سرطان سلول سنگفرشی– یک نوع سرطان پوست است که در سلول‌های سنگفرشی پوست آغاز می‌شود. این سلول‌ها بیرونی‌ترین لایه پوست را تشکیل می‌دهند. این وضعیت باعث لکه‌های قرمز و پوسته پوسته و زخم‌های برجسته بر روی پوست می‌شود. این زوائد غیر طبیعی اغلب در مناطق در معرض اشعه ماوراء بنفش تشکیل می‌شوند.
  • ملانوم– این بیماری کمترین میزان شیوع را دارد، اما حاد‌‌ترین نوع سرطان پوست است. این سرطان با یک خال غیر طبیعی آغاز می‌شود. خال سرطانی اغلب نامتقارن، چند رنگ، بزرگ و دارای مرز نامنظم است. این خال‌ها می‌توانند در هر جای بدن ظاهر ‌شوند.
  • سالک یک بیماری انگلی است که توسط انگل لیشمانیا ایجاد می‌شود. این انگل معمولاً در بدن پشه‌های خاکی آلوده زندگی می‌کند. نیش این پشه‌های آلوده می‌تواند فرد را به این بیماری مبتلا کند. این پشه خاکی‌های ناقل بیماری سالک  ، معمولاً در مناطق استوایی و نیمه‌گرمسیری زندگی می‌کنند. اپیدمی‌های کشنده‌ای در مناطق مختلف آفریقا مانند سودان، کنیا و اتیوپی رخ می‌دهند. متأسفانه مناطقی که درگیر بیماری می‌شوند معمولاً دوردست بوده و منابع مورد نیاز برای درمان بیماری را در اختیار ندارند.

چه زمانی باید برای درمان زوائد برجسته پوست به پزشک مراجعه نمود؟

معمولاًبرجستگی‌های پوست بی‌خطر بوده و مسئله نگران کننده‌ای نیستند. با این حال، در صورت موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

  • اگر شکل ظاهری زوائد و برجستگی‌های پوست تغییر کرده، بدتر شود یا تا مدت طولانی باقی بماند.
  • اگر موجب درد و ناراحتی شما شود.
  • اگر علت آنها ناشناخته است.
  • اگر به عفونت یا سرطان پوست مشکوک هستید.

پزشک با انجام معاینه فیزیکی، زائده پوست شما را بررسی نموده و سؤالاتی در مورد ضایعات پوستی، سابقه پزشکی و سبک زندگی شما خواهد پرسید.

پزشک ممکن است بیوپسی پوست را برای بررسی احتمال سرطانی بودن ضایعه پوستی شما تجویز کند. این روش شامل گرفتن یک نمونه کوچک از بافت پوست منطقه آسیب دیده به منظور آنالیز و بررسی آن است. بسته به نتایج، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص پوست یا یک متخصص دیگر برای ارزیابی بیشتر ارجاع دهد.

درمان زوائد برجسته پوست

درمان زوائد برجسته پوست بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. بسیاری از علل شایع زوائد برجسته پوست، بی ضرر هستند. بنابراین شما احتمالاً به درمان نیاز نخواهید داشت. با این حال، اگر زوائد برجسته پوست شما آزاردهنده باشد، می‌توانید آنها را صرفاً به دلایل زیبایی از میان بردارید. برای مثال، یک متخصص پوست می‌تواند تگ‌های پوستی و یا زگیل‌ها را با انجماد (فریز) آنها برطرف کند. متخصص پوست همچنین می‌تواند با جراحی، برجستگی‌های پوستی خاص از جمله کیست و لیپوما را از بین ببرد. برجستگی‌های دیگری که با خارش یا تحریک همراه هستند، ممکن است با پمادهای موضعی و کرم درمان شوند.

در مواردی که درمان پزشکی اضافی مورد نیاز باشد، پزشک شما داروهایی تجویز می‌کند که می‌تواند به از بین بردن زوائد برجسته پوست شما و علت زمینه‌ای آن کمک کند. برای درمان یک عفونت باکتریایی مانند MRSA، ممکن است به مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. برای یک عفونت ویروسی، مانند آبله مرغان، پزشک شما ممکن است داروهای بدون نسخه و درمان‌های خانگی را توصیه کند. برخی از عفونت‌های ویروسی مانند تبخال، قابل درمان نیستند. با این حال، پزشک شما می‌تواند داروهایی برای کاهش علائم آنها تجویز کند.

اگر پزشک دریابد که برجستگی‌های پوست شما سرطانی یا پیش سرطانی هستند، به احتمال زیاد آنها را به طور کامل از پوست شما برمی‌دارد. همچنین باید به طور منظم در جلسات پیگیری درمان حضور یابید تا پزشک شما بتواند این منطقه را بررسی کرده و از عدم بازگشت مجدد سرطان اطمینان یابد.

چشم انداز بلند مدت برای زوائد برجسته پوست چگونه است؟


چشم انداز دراز مدت برای بسیاری از برجستگی‌ها و زوائد پوست، بسیار عالی است. اکثر برجستگی‌ها و زوائد پوستی، ناشی از عوارض، بی‎ضرر و موقتی هستند که نیاز به درمان ندارند. اگر زوائد برجسته پوست توسط عفونت یا یک عارضه طولانی مدت ایجاد ‌شود، باید با درمان‌های پزشکی به موقع آنها را از بین برد و یا به طور مؤثری علائم آنها را کاهش داد. در صورت تشخیص زودهنگام سرطان پوست، چشم‌انداز زوائد پوستی خوب است. با این حال، برای اطمینان از عدم بازگشت سرطان و یا پیشرفت آن، پیگیری مکرر لازم خواهد بود. چشم‌انداز اشکال پیشرفته‌تر سرطان پوست بسته به وضعیت، متفاوت خواهد بود.